Z dniem 1 stycznia 2019 roku zaczęły obowiązywać dwie ustawy dotyczące komorników, które zastąpiły dotychczasową ustawę o komornikach sądowych i egzekucji, z 29 sierpnia 1997 roku oraz wprowadziły szereg zmian do Kodeksu postępowania cywilnego.

W pewnych obszarach prowadzenia egzekucji zmiany można określić jako rewolucyjne, jednakże z dużą ostrożnością należy formułować zdania, iż następuje rewolucja w całej egzekucji. Najistotniejszą zmianą jest, nieznany dotąd ustawom, szeroki nadzór ministra sprawiedliwości nad pracą komorników oraz obowiązek nagrywania czynności wykonywanych przez komornika poza kancelarią. Większość zmian uzasadniana jest powstrzymywaniem patologii wśród komorników, zwiększeniem kontroli nad prowadzonymi egzekucjami i naprawą wizerunku całego zawodu komornika sądowego jako organu, który reprezentuje państwo. W środowisku komorniczym wrze, padają zarzuty, że państwo staje w obronie dłużników, a nie wierzycieli, którzy słusznie powinni swoje pieniądze otrzymać. Poniżej skupiamy się jednak nad zmianą, która może mieć najistotniejszy wpływ na postępowanie egzekucyjne, a mianowicie nad obowiązkiem nagrywania czynności podejmowanych przez komornika poza kancelarią.

Najważniejszą zmianą w zakresie samej egzekucji jest, wynikający z dodanego wskazanymi ustawami, artykułu 809¹ Kodeksu postępowania cywilnego, obowiązek nagrywania obrazu i dźwięku w trakcie czynności prowadzonych poza kancelarią. Komornik musi nagrywać:

 - czynności z udziałem dłużnika zmierzające do ustalenia jego stanu majątkowego, 
 - zajęcie ruchomości, 
 - wykonanie postanowienia o oddaniu ruchomości pod dozór innej osobie niż dłużnik, 
 - licytację ruchomości z wyłączeniem licytacji elektronicznej, 
 - licytację nieruchomości, chyba że jej przebieg jest utrwalany przez sąd, 
 - oględziny nieruchomości, 
 - wprowadzenie zarządu przez komornika na polecenie sądu w zarząd nieruchomości 
 - opróżnienie pomieszczeń z osób lub rzeczy, 
 - wydanie ruchomości i nieruchomości, 
 - wprowadzenie w posiadanie, 
 - przymusowe otwarcie pomieszczenia, 
 - przeszukanie mieszkania lub pomieszczenia gospodarczego dłużnika. 

Katalog czynności, w których występuje obowiązek nagrywania jest bardzo szeroki i wiąże się z najważniejszymi czynnościami z punktu widzenia prowadzenia egzekucji. Ponadto komornik będzie zawsze zmuszony do utrwalania innych czynności jeśli zawnioskuje o to najmniej jedna ze stron postępowania. Jednocześnie nagrywanie obrazu i dźwięku nie zwalnia komornika z konieczności sporządzenia pełnego protokołu zajęcia, jedynie przebieg czynności powinien być ograniczony do zwięzłego sprawozdania. Strony i uczestnicy postępowania mogą zapoznać się z nagraniem jedynie w miejscu prowadzenia przez komornika kancelarii. Strony i uczestnicy nie będą mogli uzyskać nagrania lub nawet kopii nagrania dla siebie, ponieważ wyraźnie zabrania tego ustawa.

Taka forma dokumentowania przebiegu prowadzonych czynności ma pozwolić na ustalenie stanu faktycznego w sprawach, gdzie dłużnik kwestionuje dokonane przez komornika czynności. Powtarzające się zarzuty wobec komorników o łamanie procedur czy etyki zawodu będą mogły być łatwo zweryfikowane na korzyść samych komorników. W dobie rejestrowania rozmów handlowych, rozpraw sądowych czy wprowadzanych prób nagrywania czynności podejmowanych przez funkcjonariuszy policji, nagrywanie zajęcia komorniczego lub oględzin nie powinno już nikogo dziwić. Skutkiem tej zmiany będzie mniejsza ilość skarg na działanie komorników, a nagranie wideo powstrzyma niektórych dłużników przed składaniem bezpodstawnych skarg. Zmiana wydawała się być nieunikniona i jeśli zostanie prawidłowo wprowadzona do praktyki, jej skutki mogą być jedynie pozytywne.

Źródło: Biuetyn Informacyjny KODEKSU - Marzec 2019 r.